A economía necesita 7 millóns de inmigrantes ata 2030

A economía necesita 7 millóns de inmigrantes ata 2030
Se se conxelase a entrada de estranxeiros, o sistema de pensións tería problemas xa en 2015

Europa acusará o envellecemento da súa poboación. FONTE: EUROSTAT - PÚBLICO
BELÉN CARREÑO - MADRID - 24/01/2010 08:00


A chegada de inmigrantes foi imprescindible para completar a pasada década de bonanza económica, e seguirao sendo no futuro para garantir a viabilidade do sistema de pensións actual. Segundo os últimos cálculos da Comisión Europea, España necesita recibir polo menos sete millóns de inmigrantes nos próximos 20 anos para que a súa taxa de dependencia (que mide o número de pensionistas fronte aos activos) quede no 34%, é dicir, que por cada 100 persoas que traballen haxa 34 xubilados.

Segundo o informe de Bruxelas, os nacementos neste período de tempo apenas compensarán as defuncións, e só a entrada de estranxeiros logrará aumentar a poboación activa e contribuínte á Seguridade Social nas próximas dúas décadas.

A taxa de dependencia española chegaría ao 34% en 2030

Grazas a este fluxo migratorio, a taxa de dependencia española quedará algo por baixo da media europea (38%). As peores taxas rexistraranas os países nórdicos e Alemaña, onde para 2030 haberá ata 46 xubilados por cada 100 persoas activas.

Tamén hai diferenzas entres as comunidades autonómas. O informe recolle que Asturias será unha das rexións máis envellecidas de Europa en 20 anos. Isto fará que a súa taxa de dependencia chegue ao 50% en 2030, a máis alta de España. No lado contrario, Murcia terá un importante aumento de poboación e en dúas décadas só haberá 26 maiores por cada 100 mozas.

Os prognósticos da UE están en liña cos elaborados fai escasos meses pola Fundación de Estudos de Economía Aplicada (Fedea), que calcula que para 2030 a taxa de dependencia estará no 33%. Pero, Fedea vai máis aló e realiza os seus prognósticos ata 2050, cando esta taxa dispárase ao 48,7% da poboación.

A porcentaxe será aínda máis alto en Alemaña e os países nórdicos

Impacto na actividade
Segundo estes expertos, se non houbese inmigración, esta taxa aumentaría nun 35% máis e poríase en dúbida a actividade económica, xa que se reduciría nun terzo o capital humano dispoñible para traballar. Para evitalo, consideran que en 2020 debería haber ao redor de 10,7 millóns de inmigrantes en España, case cinco millóns máis dos que viven actualmente.

A Seguridade Social tamén fixo os seus propios cálculos do que pode supor a contribución, ou ausencia, dos inmigrantes nas próximas décadas. Nun estudo encargado polo Ministerio de Traballo a Zenón Jiménez-Ridruejo, catedrático de Fundamentos de Análise Económica da Universidade de Valladolid, recóllense varios escenarios posibles. Por exemplo, analízase que pasará se a entrada de inmigrantes freásese ata cortarse en 2025.

Coa inmigración, as pensións aguantarían ben ata 2030

Con este panorama, asistiriamos ao que o catedrático chama "formidable envellecemento" da poboación e a taxa de dependencia dispararíase ata case 74 maiores por cada 100 activos, unha cifra "imposible de soportar" (no escenario basee, a taxa de dependencia quedará no 54% en 2050). Así, o gasto en pensións suporía un 17,34% da riqueza nacional. Ademais, no caso de que non houbese inmigración, Jiménez-Ridruejo cre que o fondo de pensións entraría en apertos en 2015, dentro de tan só cinco anos, cando as estimacións oficiais calculan que non haberá que botar man da hucha ata 2023.

Se se manteñen as proxeccións actuais de inmigración, é dicir, que en 20 anos entren máis de sete millóns de novos traballadores estranxeiros, o catedrático é optimista con que a sustentabilidade da hucha de pensións pode estar garantida ata 2030 e ata 2035.

Aínda que a crise destrúa 1,8 millóns de empregos, os expertos din que en proxeccións para períodos longos de tempo, unha conxuntura difícil de dous anos como a actual apenas alteraría as estimacións.

Se os estranxeiros entrasen ao mesmo ritmo, baixaría o gasto en pensións

O informe de Traballo tamén contempla un escenario moi diferente: que se continúe recibindo inmigrantes ao mesmo ritmo que na última década, isto é, case 600.000 cada ano. Así, a poboación chegaría a 70 millóns de persoas en 2050, dos que 41 millóns estarían en activo. Neses niveis, a taxa de dependencia baixaría do 54% ao 42% e o gasto en pensións se quedaríaen tan só un 8,8% do PIB.

As outras variables
O estudo do catedrático mide tamén a influencia de variables, como a natalidade ou a lonxevidade. Unha das posibilidades é que a natalidade suba ata que as residentes en España cheguen a ter dous fillos por muller. Neste suposto, a taxa de dependencia podería ata diminuír a partir de 2055 e o gasto en pensións sería menor. Se a lonxevidade aumentase ata que a esperanza media de vida fóra de 87 anos en 2050, a repercusión sería moi escasa. Por iso, Jiménez-Ridruejo considera que a sustentabilidade do sistema é máis sensible aos cambios migratorios que ás variacións de lonxevidade, produtividade ou fecundidade.

A incorporación de traballadores inflúe nas pensións máis que a fecundidade

Os diversos estudos chegan a unha conclusión común: a inmigración dilatou e dilatará a sustentabilidade do sistema de pensións. Polo menos ata 2045, as migracións contribúen ao sistema de pensións. Con todo, máis aló desta data o número de inmigrantes que se xubila comeza a crecer. A conversión dos inmigrantes en pensionistas (que comezará en 2030) ten un efecto máis lento sobre o Fondo de Pensións xa que as súas pensións son máis baixas.

En calquera caso, os expertos recordan que se deben tomar medidas complementarias para alargar a duración da hucha das pensións. Entre as súas propostas figura a de aumentar o cálculo da vida laboral. No informe encargado polo Goberno, prognostícase que elevalo de 15 a 30 anos suporía reducir na práctica o pago da pensión media. Tamén se manexa a posibilidade de eliminar as xubilacións anticipadas o que reduciría o número de retirados pero subiría a pensión media. Se a xubilación ampliásese aos 70 anos, desprazaríase "o problema no tempo e alixeiraría a carga". Pero noen exceso, segundo o autor.