Os netos da República miran a España

(09/02/2010)

Os netos da República miran a España
________________________________________

http://www.publico.es/espana/292322/netos/republica/miran/espana


Os netos da República miran a España

Máis de 80.000 persoas lograron a nacionalidade en 2009 coa Lei de Memoria Histórica. O Goberno amplía un ano o prazo

PERE RUSIÑOL - MADRID - 07/02/2010 08:00

Os seus avós saíron de España a fume de carozo, pola porta de atrás, coma se fosen delincuentes, cando simplemente eran demócratas e republicanos que perderan a guerra contra o fascismo. Quíxoselles condenar ata a ser apátridas errantes, pero Franco non gañou esta guerra: 70 anos despois, os netos da República miran a España. E España volve ser o seu país de xeito oficial.

81.715 persoas conseguiron o pasaporte español en 2009 en aplicación da Lei da Memoria Histórica. A norma abriu novas vías para resarcir aos familiares dos perdedores, os grandes esquecidos en procesos previos de obtención da cidadanía. E non só para os descendentes do exilio de 1939, senón de todo emigrante ata 1955.

"A emigración económica non empezou ata finais da década de 1950, co que os españois que abandonaron España antes non poden considerarse emigrantes económicos, senón vítimas da Guerra Civil e o franquismo", explica Javier Elorza, secretario xeral de Asuntos Consulares e Migratorios. Elorza está moi satisfeito co primeiro ano de aplicación da norma, que esixiu un esforzo descomunal aos consulados. En total, déronse 258.000 citas.

O éxito do primeiro ano explica que o Goberno decida ampliar a 2011 a posibilidade de solicitar a nacionalidade por esta vía. A estimación de Elorza é que ao final do prazo atendeuse a 700.000 persoas e que o número de novos españois en realidade, de españois que nunca deixaron de selo a pesar da obstinación do franquismo superará os 200.000.

Saíron pola porta de atrás, coma se fosen delincuentes, cando eran demócratas
"Nalgúns casos, os netos empezaron a ler sobre a República e a facer preguntas. Aínda que pareza sorprendente, ata en familias moi comprometidas impúxose o silencio, como en España", explica o sociólogo Antonio Esquerdo, que coordina un estudo sobre os novos españois que se están acollendo ao plan en América Latina.

A gran maioría da demanda procede do subcontinente americano, como estaba previsto. Os que piden o pasaporte non só tributan unha homenaxe aos seus avós ou pais, senón que logran así un salvoconducto para a UE.

"Desaxustes"
A Asociación de Descendentes do Exilio Español ha desem-peñado un papel crave para ir resolvendo os "desaxustes" do proceso. Por exemplo, lograr que as avoas tamén puidesen dar a nacionalidade aos netos aínda que a perderon por normas machistas que as obrigaban a subsumirse na dos seus maridos. Ou que se puidese xurar lealdade ao rei por "imperativo legal", unha circunstancia especialmente sensible tratándose de netos de republicanos.

"Por que ten que porse un límite temporal para pedir a nacionalidade?"
"Foise mellorando, pero aínda queda un sinsentido: por que ten que porse un límite temporal para pedir a nacionalidade?", pregúntase a presidenta da asociación, Ludivina García.

José Martínez Cobo, histórico socialista que saíu de España aos 6 anos e que aínda reside en Toulouse, acaba de publicar Recordos franternales. España desde o exilio (Editorial Pablo Igrexas). "A memoria é necesaria, pero hai que facerse español pensando no porvir", subliña. Martínez Cobo escribiu o libro pensando nos seus netos. Pero é ideal para todos os netos da República que ao fin volven ser españois por dereito.