Un de cada catro inmigrantes latinoamericanos xa é español

(15/06/2009)

Un de cada catro inmigrantes latinoamericanos xa é español
• Venezolanos, cubanos, dominicanos e arxentinos son os grupos con maior taxa de nacionalizados

• O alude de solicitudes colapsa os rexistros civís, que están dando citas para dentro de ano e medio

DAVID PLACER / ANTONIO BAQUERO
BARCELONA
É a secuencia lóxica. Primeiro, tocaba sacarse os papeis para así regularizar a situación. O paso seguinte, aos dous anos de residencia legal, era intentar reagrupar á familia. Despois, con cónxuxes e fillos instalados aquí, e en moitas ocasións tras comprar un piso, para moitos inmigrantes latinoamericanos chegaba a hora de solicitar a nacionalidade. Esa dinámica iniciouse no 2007 e  estendeuse tanto que, na actualidade, un 23% dos 2.416.310 inmigrantes latinomericanos residentes en España --é dicir, case un de cada catro-- ten xa a nacionalidade española.
O crecemento exponencial de solicitudes xerou en moitas cidades o colapso dos rexistros civís, que é onde o inmigrante pide a cita para optar á nacionalidade. En localidades como Barcelona e L'Hospitalet de Llobregat, aos estranxeiros que solicitan hoxe hora para presentar a documentación necesaria para a nacionalización estáselles citando para xaneiro do 2011, é dicir, dentro de ano e medio.
En total, actualmente hai en España 566.249 persoas con nacionalidade española que naceron en Latinoamérica. No 2006, só tres anos atrás, había 370.841. é dicir, case 200.000 menos. Segundo a Secretaría de Estado para a Inmigración, o 79% das persoas ás que se concedeu a nacionalidade eran orixinarios de Latinoamérica.

ANTES, EN DOUS ANOS
Antes de que se producise o alude de peticións, as nacionalidades resolvíanse nun prazo de dous anos --agora concédense as que foron solicitadas no verán do 2007--. Actualmente, sen embargo, todo o proceso demórase entre catro e catro anos e medio.
Ninoska Domingo, unha avogada experta en trámites de estranxeiría, sinala que "bolivianos e ecuatorianos son os dous grupos que máis están pedindo a nacionalidade española". De feito, a solicitude da naturalización é algo que moitos inmigrantes teñen tan interiorizado que algúns piden a cita tan pronto como obteñen a primeira tarxeta de residencia e traballo. Aínda que necesitan dous anos de residencia legal para obter a nacionalidade, saben que ese é o tempo que se pode tardar en obter a citación.

FILLOS DE ESPAÑOIS
Non obstante, os colectivos con maior taxa de nacionalizados son os venezolanos, cubanos e arxentinos, na marxe dos mexicanos, cuxa presenza en España é baixa. Neses grupos, sobre todo entre os venezolanos, mestúranse inmigrantes que viñeron nestes anos con persoas que, por ser fillos de españois, teñen a nacionalidade malia haber nado e medrado neses países. Noutros casos, como peruanos, chilenos e dominicanos, a taxa de nacionalizados é alta porque son colectivos que xa levan moitos anos en España.
Na maioría de situacións, máis que por amor á súa terra de acollida, os inmigrantes solicitan a nacionalización por cuestións prácticas. Segundo Ghassán Saliba, secretario de Inmigración de CCOO en Catalunya, a obtención da nacionalidade española permite aos inmigrantes "aforrarse o pesadelo da renovación dos permisos de residencia e traballo e entrar e saír de España cando queiran". Ademais, ser español dálles liberdade de circulación por toda a UE e lles exime do visado de entrada a países como EEUU.

Incluso moitos inmigrantes que volveron aos seus países de orixe empurrados pola crise e que pediran antes de marcharse a nacionalidade española seguen adiante co trámite malia non estar aquí.

MAIOR VISIBILIDADE
Ademais, a nacionalidade dá dereito ao voto. Por iso, o fenómeno das nacionalizaciones tamén é visto polo colectivo inmigrante como unha oportunidade para ter máis visibilidade cidadá e política. "Que máis de medio millón de inmigrantes xa teñan dereito ao voto é algo transcendente para o colectivo. Sabemos que os partidos están comezando a deseñar políticas para arañar votos e isto axudará a que deixemos de ser un adorno para converternos en parte activa da estrutura política do país", explica Laura Rojas, presidenta de Fasamcat, unha federación de asociacións latinoamericanas.
O aumento de peticións de nacionalidade española non só dáse entre inmigrantes latinoamericanos en España. Miles de persoas éstána solicitando nos seus países de orixe. A aprobación da lei da memoria histórica, que establece a posibilidade de acceder á nacionalidade española para os fillos e netos nados no estranxeiro de exiliados da guerra civil, disparou a cifra de solicitudes en países como a Arxentina e Cuba. De decembro a maio, 37.085 latinoamericanos acolléronse a esa norma para pedir o pasaporte español. Outros moitos, aínda que vir non estea nos seus plans inmediatos, intentan sacarse o pasaporte por motivos sentimentais ou simplemente para poder desprazarse a España en caso de que a situación nos seus países se complique.