Mulleres homenaxeadas en pedra e bronce IES Laxeiro

(08/04/2019)

Mulleres homenaxeadas en pedra e bronce IES Laxeiro

 

Amas de casa, emigrantes, labregas e escritoras con nomes e apelidos poboan a vila

 

Rocñio Ramos

 

A cuberto. No interior das galerías Pelayo, e a cuberto das inclemencias do tempo atópase esta escultura feminina. Outra do mesmo autor, que representa unha figura masculina atópase na Praza dá Vila.

 

A Rosalía de Castro. Ademais dunha rúa, a gran damas das nosas letras ten tamén un monólito no que, co gallo dun Día das Letras Galegas, rendéuselle unha merecida homenaxe.

 

Monumento O Labrego. Na Praza dá Vila lalinense atópase esta escultura que representa unha parella de labregos. El é que o realiza a ofrenda nun monumento que usa o masculino singular na placa.

 

Emigrantes. En Lalín, terra de emigrantes, non podía faltar unha homenaxe a eles. Este atópase na Praza dá Vila, a muller tamén aparece no relevo, aínda que a dedicatoria está en masculino singular.

 

Nestes tempos de empoderamiento feminino botamos a vista ás rúas e espazos de Lalín en busca de recunchos nos que a muller teña presenza. Non buscamos nomes de rúas, senón recunchos, placas e esculturas nas que se renda homenaxe ás mulleres, xa de forma individual ou colectiva.

 

Podería parecer que a procura será escasa. E abundante non é, todo hai que dicilo, pero como di o refrán, aínda que con outro significado «habelas hailas».

 

Empezamos pola contorna dos centros escolares. Pegada na fonte situada nos xardíns xunto á Casa dá Xuventude ou o Espazo Xove, o mesmo dá, atópase unha placa que anuncia que ese parque infantil de Penatoares foi construído e dedicado ás amas de casa. Foi inaugurado en 1987 por Mariano Rajoy Brey, por aquel entón, vicepresidente da Xunta de Galicia e por José Cuíña Crespo, alcalde de Lalín naquel momento.

 

No parque de Loriga, entre as vellas árbores e a estatua de Asorey, case pasa desaparecido para veciños e visitantes unha pedra que dá conta da homenaxe do pobo de Lalín, neste caso do Concello, a Rosalía de Castro, que tamén ten rúa na vila, a dos viños, do mesmo xeito que teñen outras escritoras insignes como Emilia Pardo Bazán.

 

Un pequeno monumento colocado con motivo do Día das Letras Galegas, un afastado 17 de maio de 1986.

 

Algúns monumentos e homenaxes pecarían hoxe de politicamente incorrectos nos tempos da linguaxe inclusivo que, naquel momento nin existía e, posiblemente nin se soñaba. É verdade que o masculino plural servía para englobar e designar baixo o mesmo vocábulo a homes e mulleres pero nalgún destes recunchos elas aparecen en imaxe, pero non son nomeadas.

 

Falamos de dous espazos situados ambos na Praza dá Vila. Sobre a pedra e mirando ao ceo atópanse dúas fermosas estatuas, dun home e unha muller. Ambos van vestidos con traxes de faena e el ten as mans estendidas realizando unha ofrenda. Baixo as figuras, cravada na parede atópase unha pedra na que o tempo desdibujó xa algo as letras e que informa de que a escultura está dedicada Ou labrego, masculino singular.

 

O mesmo pasa cun relevo colocado nunha pedra un pouco máis arriba e dedicada O Emigrante. Tamén nesta ocasión úsase o masculino singular, aínda que no relevo si aparecen esculpidas dúas figuras, de home e muller. Seguindo a nosa ruta, nas galerías Pelayo, atópase unha escultura de Paío dedicada á muller e representada por unha muller encima dun pedestal que leva na cabeza unha leiteira. Sen máis información que a da firma do escultor.

 

De momento, o percorrido deu como resultado o recoñecemento ás amas de casa, á muller labrega, aínda que nun segundo plano e non de forma directa e tamén, da mesma forma, á muller emigrante. Con nome e apelidos só atopamos nas rúas a dedicatoria a Rosalía.

 

Nestes tempo, a visibilización das mulleres, afortunadamente xa é outra. E tampouco os relevos ou as placas reflicten toda a realidade dun pobo como Lalín que homenaxea cada ano a numerosas mulleres de diferentes formas, unha delas a través do premio Maruja Gutiérrez, á que se rende tamén homenaxe desta forma.

 

Nos centros educativos si que empeza haber espazos dedicados a mulleres sobresalientes con nome e apelidos. Poténciase o coñecemento delas e tamén se lles visibiliza con espazos tanxibles. Unha proba é a placa que outorga o nome da científica e xenetista de Agolada, Marisol Soengas, nun dos laboratorios do instituto. E outra son as poéticas e literarias escaleiras dedicadas a María Jesús Pato, con integrante da Real Academia Galega, marcadas cos títulos dos seus poemarios. Pato tamén ten placa.

 

Unhas escaleiras para Chus Pato e un laboratorio para Marisol Soengas. No IES Laxeiro unhas poéticas e literarias escaleiras renden tributo a Chus Pato, que tamén ten no centro unha placa de cristal co seu nome. Outras similar tena Marisol Soengas, á cuxo nome leva un dos laboratorios do instituto. Preto das escaleiras atopar tamén un espazo violeta, unha biblioteca feminista para dar todas as respostas a elas e a eles. foto Miguel Souto

 

 

¿Olvidou o seu contrasinal? | Alta