Os programas de retorno xeran en Galicia un saldo migratorio positivo

(23/03/2020)

Os programas de retorno xeran en Galicia un saldo migratorio positivo

No último exercicio computado, regresaron 13.252 persoas máis das que as que se foron da comunidade

 

 

Galicia empeza a recibir máis retornados que persoas que se van. Na imaxe de arquivo, xente paseapor o paseo da praia de Samil XOAN CARLOS GIL

 

É soado o aforismo que di que os galegos non se queixan, emigran. E polo menos a segunda parte do devandito é verdade. Con todo, moitas veces non se ten en conta que ese impulso de buscar fortuna no exterior ten un reverso: o retorno. E nos últimos anos, a forza do regreso é máis poderosa que a da saída. No 2018, o último ano con rexistros pechados, Galicia rexistrou máis retornos que saídas. Concretamente, 13.252 persoas máis. Chegaron a Galicia desde outros países ou desde outras comunidades autónomas.

 

Nalgunhas ocasións, o regreso destes galegos estivo abonado coa concesión de axudas que a Secretaría Xeral de Emigración distribúe en distintos programas e cuxa contía ha ir en constante crecemento. Para este exercicio do 2020, están destinados 4,5 millóns de euros.

 

O retorno destes galegos ten unha gran importancia no saldo demográfico. Dos aproximadamente 42.000 que volveron a Galicia nos últimos dez anos, o 90 % eran menores de 65 anos e o 60 % instaláronse en municipios rurais, un pequeno balón de osíxeno para estes concellos que sofren con intensidade a dinámica de despoboamento e abandono do medio.

 

Galicia conta co terceiro mellor saldo migratorio entre as comunidades de España, ao recibir a máis persoas das que se van. As 13.252 do 2018, practicamente duplican ás do ano anterior. O saldo é especialmente satisfactorio porque, neste caso, máis da metade dos retornados aínda non cumpriran os 30 anos. A súa chegada non conseguiu que o saldo vexetativo galego quedase en positivo, pero permitiu que se reducise ata unha cifra negativa de 2.703, en lugar de 15.839.

 

De acordo cos datos que manexa a Xunta, unha de cada catro presentas que se instalan en Galicia son retornados. Esa taxa de regreso é a que ha ir forzando a aumentar os orzamentos destinados a nutrir os programas que facilitan os retornos. Nunha década, estas cantidades multiplicáronse por 22,5.

 

Un paquete de programas para varios perfís

 

A estratexia de retorno que manexa a Secretaría Xeral para a Emigración conta con varios programas. Por unha banda están as 150 bolsas de excelencia que captan a novos estudantes no estranxeiro para que amplíen nalgunha universidade galega os seus estudos de posgrao. O prazo de solicitude está aberto. Tamén hai bolsas para estudar un ciclo superior de FP.

 

O outro gran paquete son as axudas a emigrantes emprendedores retornados que benefician a autónomos ou socios traballadores. Priman a mulleres e o establecemento no medio rural. Para rematar, tamén hai un paquete de axudas para emigrantes retornados. Son maiores para familias con fillos pequenos.

Gustavo, na praza do Obradoiro antes de que comezase a corentena.

 

Gustavo González, estudante de enerxías renovables que regresou de Venezuela: «O meu pai sempre me falou con amor de Galicia. Agora enténdoo»

 

Gustavo está preocupado polo coronavirus, pero no seu ton de voz non se nota. Este venezolano de 32 anos mantén o entusiasmo co que chegou a España o pasado agosto bolseiro pola Secretaría Xeral de Emigración a través dun dos seus programas que pretende atraer o talento de galegos de primeira ou segunda xeración que residan no estranxeiro e queiran mellorar en Galicia os seus estudos. A Gustavo custoulle chegar a Galicia. Custoulle moito: «Foi durante o apagamento. Xuntabamos ata 10 días sen luz». A viaxe facilitouno a Irmandade Galega de Venezuela, que lle serviu de ponte para acceder ás axudas da Xunta: «Mandaron a unha persoa desde Caracas ata a miña cidade (Cumaná) para axudarme. Foi todo un desafío». Sobre todo pola documentación que tivo que achegar a través dunha conexión a Internet que apenas estaba dispoñible catro horas ao día e que se vía freada por constantes caídas. Pero Gustavo conseguiu completar os trámites e recibiu a bolsa que lle sacou de alí.

 

Agora estuda un máster de Enerxías Renovables na USC perfectamente compatible coa súa licenciatura en Enxeñería Industrial: «Galicia está desenvolvida en enerxía eólica fronte a outras comunidades. Pero aínda queda moito. Isto é o futuro». Acabará o máster, si todo vai ben, en febreiro. E as empresas xa se achegaron a falar cos estudantes, polo que espera atopar un bo traballo cunha certa facilidade. «Eu voume a quedar aquí e espero traer á miña irmá e ao meu pai». Antes de empezar a estudar, tivo tempo de coñecer Galicia a través da familia do seu pai, que naceu en Rianxo: «O meu pai sempre me falou con amor de Galicia, pero eu nunca viñera. Agora entendo moito mellor o que o meu pai me contaba». A bolsa de Gustavo, concedida por Emigración é duns 10.000 euros.

 

Patricia co seu fillo Einar na vivenda de Oleiros onde viven. cedida

 

Patricia Fernández, autónoma e retornada de dinamarca: «O meu fillo empeza a falar galego e eu volvo estar embarazada»

 

Chámase Einar, ten tres anos e medio e é, en boa medida, o responsable de que tanto el como a súa familia estean a residir en Oleiros e non en Dinamarca que, á fin e ao cabo, é a terra onde naceu. A súa nai, Patricia, estudou Relacións Públicas e Publicidade en Pontevedra antes de irse a Lituania a un Erasmus no que coñeceu a unha serie de amigos daneses que lle fixeron interesarse polo país. Tanto que, á súa volta, decidiu aproveitar unha bolsa da Xunta para ir estudar alí o idioma. «Cando acabou a bolsa, decidín quedar alí, porque non tiven problema para atopar traballo». E alí desenvolveu a súa carreira profesional ata que veu Einar: «Cando quedei embarazada pensei en volver porque en Dinamarca a rede familiar non é tan activa como aquí».

 

Así que ela e a súa parella empezaron a estudar un plan de retorno e algún tempo despois de que nacese o pequeno Einar fixeron as maletas e tomaron o camiño de volta: «Falamos coas nosas empresas e atopamos fórmulas para traballar para elas desde aquí». Cando chegaron, hai ano e medio, ela fíxose autónoma e, ao tramitar os papeis, unha xestoría informoulle das subvencións de Emigración a emprendedores retornados para instalarse en Galicia: «Foi unha gran axuda porque nos permitiu trasladar o que tiñamos en Dinamarca ata Oleiros. Tivemos que traernos toda a nosa vida».

 

De momento vailles ben. «O meu fillo xa fala varios idiomas, tamén empeza a falar galego. E eu estou outra vez embarazada». Patricia, que se licenciou en tradución en Dinamarca e logo especializouse en servizos de posicionamento web, madura a posibilidade de abrir a súa propia empresa, aínda que de momento só é un proxecto. Hai outros máis importantes que xa están irrefrenablemente en camiño, como o irmán que Einar terá pronto; o seu irmán galego.

 

 

¿Olvidou o seu contrasinal? | Alta