A crise covid, enésima traba para os votantes galegos desde o exterior

(16/07/2020)

A crise covid, enésima traba para os votantes galegos desde o exterior 




Reconto voto emigrante na audiencia provincial. Foto Martiño Pinal


Xiana Cid - A Rexión 16/07/2020

nnn A crise global do coronavirus supuxo a enésima traba para os votantes ourensáns residentes no estranxeiro. Se a tendencia era á baixa durante os últimos procesos electorais, o do 12- J leva a palma. Dos 101.400 electores chamados ás urnas, tan só 2.945 persoas solicitaron participar nos comicios ao Parlamento Gallego, un 2,9%. Con respecto ás eleccións xerais do pasado mes de novembro, cando votaron 3.047 persoas, produciuse un descenso do 3,35% da participación. Pero nin sequera todos puideron facer efectivo o seu voto, sobre todo, entre aqueles residentes en América.

A restrición de voos internacionais e a consecuente afectación ás empresas de mensaxería deixou a moitos ourensáns na estacada. O caso máis rechamante é o de Venezuela, onde ningún dos 519 solicitantes de voto chegou a recibir o sobre das papeletas. "Aínda estamos nunha situación de confinamento en todo o país e moitos servizos están a verse afectados", explican desde o Consulado de España en Caracas (Venezuela). A situación é similar noutros países como Cuba, México, Arxentina ou Brasil, que acollen, xunto co país venezolano, á maioría de ourensáns no continente americano. En Arxentina, onde residen 29.405 oriúndos da provincia, só 41 votaron, segundo as actas consulares. En México, de 6.272, fixérono apenas unha vintena, cifra similar á de votantes de Brasil, onde se atopan 10.002 electores da provincia.

No outro extremo da balanza, en países europeos como Francia, onde a situación sanitaria é similar á española –coa consecuente reactivación social–, a práctica totalidade dos ourensáns que solicitaron o voto rogado puidérono facer efectivo. Aínda así, a porcentaxe de participación é aínda baixo, xa que dos 5.309 electores, a participación mantense nos 230 (un 4,33% do total).

Críticas

O vindeiro luns 20, a Xunta Electoral contabilizará o voto emigrante, –o escrutinio poderase estender ata o xoves 23–. Aínda que a maioría absoluta do PP non se verá afectada, na provincia de Pontevedra si pode supoñer un cambio na repartición de escanos. En Buenos Aires (Arxentina), a comunidade galega pide que se amplíe o prazo para o escrutinio, para así incorporar os votos con entrega tardía. "Democracia supón participación e o dereito para votar foi vulnerado, moitos sobres chegaron despois de terminarse o prazo", apunta José María Vila Alén, presidente do Centro Galicia de Buenos Aires.

O vicepresidente en funcións da Xunta, Alfonso Rueda, pide responsabilidades á empresa pública Correos e ao Ministerio de Asuntos Exteriores: "Que fagan todo o necesario para que vos votos emitidos poidan estar ou luns para o reconto: non poden andar por aí perdidos". Rueda asegura que xa se alertou desta situación a pasada semana, "a medida que iamos tendo noticias do que sucedía non exterior".

A odisea: “o meu voto está aínda en Uruguai"

Borja Sanjuán, ourensán residente en Uruguai, votou hai días, pero non está seguro que a súa papeleta chegue en tempo á provincia. "Pedín o voto, chegoume a documentación, envieina por correo certificado e nin sequera saíu de Uruguai. Eu estou rexistrado como residente temporal, polo que o meu sobre ía dirixido á mesa", explica Sanjuán, que asegura que o procedemento funcionou mellor nos catro procesos electorais que xa viviu no país latinoamericano. "Advertíronme de que podía haber problemas nos envíos por falta de voos, e tíveno en conta para enviar todo en canto puidese, pero nada", engade. O ourensán asegura que para aqueles que tiveron que rogar o voto, a dificultade foi mesmo maior: "Houbo xente que nin recibiu as papeletas dos partidos. Non parece propio dunha democracia avanzada todas as dificultades que temos os que estamos fóra para exercer o noso dereito". Desde Arxentina, José María Vila Alén, presidente do Centro Galicia de Buenos Aires, pon o acento na "gravidade" de impedir o voto: "É un dereito político e o Estado é quen debe implementar un mecanismo sinxelo que permita exercelo". Tamén remarca a importancia de participar nas eleccións: "Supón tamén un vínculo emocional, cando votas sénteste parte, se non se converte en algo máis afastado. No canto de ser protagonista, es un observador". Noa Presas, deputada electa do BNG no Parlamento, lamenta a "falta de previsión": " Deberíanse ter habilitado os mecanismos necesarios para exercer o voto".