O fenómeno do retorno consolida a súa caída e en 2008 só regresaron 844 ourensáns

O fenómeno do retorno consolida a súa caída e en 2008 só regresaron 844 ourensáns
Galicia rexistra un descenso, desde que en 2002 disparouse a volta á comunidade, que chega ao 57%

J. Tallón - OURENSE - 09-08-2009
Os últimos datos coñecidos de españois retornados do estranxeiro avalan a tendencia dos últimos anos: cada vez regresan en menor número. A estabilización social e económica de Latinoamérica contribuíu a iso. 2002 foi un ano de retornos masivos, a causa principalmente do ?corralito? arxentino. Desde entón, cando se incorporaron a Ourense e Galicia 1.569 e 10.050 emigrantes respectivamente, as cifras minguaron, caendo, no caso da comunidade, por baixo da metade.


Emigrantes españois facendo cola, en 2003, ante a embaixada de España en Caracas.
O retorno segue caendo. En Ourense faio por quinto ano consecutivo, nun comportamento levemente distinto ao resto de Galicia, cando a partir de 2002, tras a crise arxentina, a volta decreceu. Aquí, 2003 foi un ano aínda de maiores regresos. No entanto, 2001 foi o ano culminante: 1.903 ourensáns retornaron. En diante non fixo senón arrefriarse a tendencia, cun rebrote en 2003. En 2008, en cambio, só volveron 844, segundo a Secretaría de Estado de Emigración. A metade que sete anos antes. Por lugar de partida máis indicativo, 285 volveron da UE, 153 do resto de Europa, 363 de América do Sur, 33 de América do Norte, seis de Oceanía, tres de Asia e un de África.

A perspectiva autonómica tamén resulta contundente, cunha caída en seis anos do 57%, ao decrecer de 10.050 a 4.385 as persoas que puxeron rumbo a Galicia. Loxicamente, esta dialéctica é común a España, onde retornaron 31.388 emigrantes o ano pasado.

As cifras, decrecientes ano a ano, explícanse a partir a estabilización social e económica que hoxe vive Latinoamérica. Pero existen outros factores menos conxunturais. Alicerce Pin, recentemente nomeada directora xeneral da Cidadanía Española no Exterior, considera que "dalgún modo o proceso de retorno está afectado pola actual configuración xeracional da emigración española; máis do 50% dos residentes no exte rior naceron xa fose de España e as súas expectativas laborais e vitais non pasan polo regreso". Así mesmo, a estatística e os estudos reflicten un escenario no que "unha parte de cidadáns no exterior desexan sentirse vinculados a España en todo momento pero residir no país que os acolleu".



Galicia é a terceira comunidade, logo de Madrid e Cataluña, que recibiu en 2008 máis emigrantes: o 14%. Se se ten en conta o retorno acumulado que vai desde 1998 a 2008, ocupa o primeiro lugar (18,5%).

Europa, principal punto de partida


O ano 2005 significou un cambio de orientación no fenómeno do retorno: por primeira vez Europa superou a Latinoamérica como continente emisor de emigrantes. Estabilizadas as crises económicas e sociais en Arxentina e Venezuela respectivamente, o retorno americano contívose. En 2008, volveron a Ourense 438 emigrantes desde Europa, por 396 desde América.

O perfil de quen se reincorpora a España varía segundo o país do que parte. "Non hai unha emigración única", indica Alicerce Pin, "e xa que logo tampouco un perfil do retornado. Hai persoas que regresan tras finalizar a súa vida laboral", caso tipicamente europeo. "Outras o fan en idade activa", caso americano, "porque aspiran a consolidar un porvir profesional, e ata hai quen volve, por así expresalo, sen nacer en España".