Os galegos acaparan o 93% dos traballos que antes ocupaban inmigrantes

(10/08/2009)

Os galegos acaparan o 93% dos traballos que antes ocupaban inmigrantes
O Goberno oferta no estranxeiro nove profesións fronte ás 130 de fai un ano
BELÉN KAYSER - Santiago - 09/08/2009

Con 192.859 parados apuntados no Inem, púxose caro o de renunciar a un posto de traballo. A hostalería ou o naval que tiraron da inmigración en época de bonanza, cobren agora os seus persoais con persoal autóctono. Nos últimos anos eran a opción máis fácil para que os estranxeiros colocásense ao chegar a Galicia, agora é terreo vedado.

Con 192.859 parados apuntados no Inem, púxose caro o de renunciar a un posto de traballo. A hostalería ou o naval que tiraron da inmigración en época de bonanza, cobren agora os seus persoais con persoal autóctono. Nos últimos anos eran a opción máis fácil para que os estranxeiros colocásense ao chegar a Galicia, agora é terreo vedado.

A caída de actividades como a construción provocou o transvasamento de traballadores ao sector servizos. E iso tradúcese gráficamente no catálogo de profesións de difícil cobertura, a chave de entrada para inmigrantes de fóra da UE desde que o Ministerio de Traballo de Celestino Corbacho endureceu os requisitos para a chegada de estranxeiros. Esa lista de oficios que elabora cada comunidade ofertou en Galicia nove postos no último trimestre. Fai un ano eran 130.

O inventario do último trimestre nútrese con demanda de empregados derivada de situacións excepcionais, e proba que cada vez son menos os postos que os galegos refugan. No principio do ano eran 12. De non ser porque se necesitou un gran número de persoas para arranxar os danos do ciclón Klaus, a cifra xa se vería reducida entón. Reparar o desastre, recoller os troncos e reparar o tendidos eléctrico deu traballo durante seis meses a estranxeiros que arranxaron liñas de enerxía eléctrica, empalmaron cables aéreos e subterráneos, e conduciron maquinaria forestal.

O sector servizos, antes primeiro colocador de estranxeiros, é agora a saída máis fácil para os autóctonos. Ata principios de ano daba traballo a emigrantes como camareiros, cociñeiros, reposteros, pasteleiros ou piques de cociña, agora móstrase "proteccionista", en palabras do presidente dos hostaleiros de Santiago, Jesús Xordo. Nos últimos meses bares, restaurantes e hoteis deixaron de contratar a estranxeiros para chamar a "amas de casa, ex obreiros e albaneis". Explícao este hostaleiro: "Temos millóns de parados e hai que axudarlles, é prioritario dar formación a persoas da terra".

Nicolás, mexicano e enxeñeiro de profesión, é dos que tivo sorte. Conseguiu colocarse nun bar de Santiago. Xa traballara en España fai tres anos. Agora ha visto que as cousas non son tan fáciles como outrora. Cando empezou a tramitar os seus papeis puxéronlle "mil trabas, tanto en México como en España". Tardou seis meses en conseguir a documentación, un trámite que non adoitaba tardar máis dun ou dous meses.

Cada trimestre, o Servizo Público de Emprego Estatal (dependente de Traballo e Inmigración) elabora un inventario de ocupacións de difícil cobertura por provincias, segundo unha base de datos sobre a xestión de emprego dos catro trimestres anteriores de cada autonomía. Os postos que non ocupan os españois, engrosan a lista. Os emigrantes que acrediten cumprir os requisitos e son contratados, pasarán a legalizar a súa situación en España. Para elaborar o catálogo téñense en conta os contratos, as ofertas, as colocacións, os traballadores que entran, os que saen e os que quedan. Durante 2008 ofertáronse en Galicia 476 postos para emigrantes. Este ano, 31.

Para Cite, a oficina de Comisións Obreiras (CC OO) que asesora a estranxeiros no emprego, o catálogo "é confuso, lento e funciona mal", explica Montserrat Pérez. Comisións recoñece que en Cite teñen este ano o mesmo traballo que o pasado; que os emigrantes "non teñen en conta que aquí hai crise, e seguen vindo, porque a súa situación no país de orixe é aínda peor". A axuda que poden prestarlles, con todo, está moito máis limitada. "Se sempre foi difícil atoparlles un traballo", explica Pérez, "agora que non hai, a cousa empeora". O principal problema que se atoparon os inmigrantes ao chegar a España é a convalidación de títulos. Por iso, explica, "cubrir os postos do catálogo non é fácil, porque os trámites para demostrar experiencia e licenciatura ás veces levan meses".

Con este obstáculo tópanse, especialmente, os licenciados en medicamento que chegan desde Latinoamérica. A carencia de médicos, sobre todo de especialistas, é unha evidencia recoñecida pola Xunta. Durante 2008 si se pedían médicos. Xa non. No catálogo de profesións demándanse facultativos de medicamento xeral, pero non especialistas. Preguntados por esta situación, as asociacións de médicos insisten en que as convalidaciones non son áxiles. A de doutor non é a única profesión que necesita mans de fóra. A ausencia de socorristas, por exemplo, fixo perder a súa bandeira azul a tres praias de Ribeira este verán. Tampouco aparecen no catálogo. Ninguén na Consellería de Traballo que envía os datos ao ministerio quixo explicar a ausencia destas profesións.

A entrada en vigor de novos decretos e leis tamén pode abrir o catálogo a novos empregos. Ocorre, por exemplo, cos terapeutas ocupacionais, unha carreira que leva pouco tempo aquí. Gran parte dos que traballan en Galicia, explican desde a Asociación de Terapeutas Ocupacionais, son estranxeiros. "Veñen de Latinoamérica. Hai algúns brasileiros en postos importantes". A Lei de Dependencia é a responsable. A Xunta pediu 50 prazas, que non poden cubrir, porque os licenciados que esperabamos agora han de cursar dous anos máis para convalidar o Plan Bolonia".

Podólogos e ópticos, si

Desde fai case un ano non se necesitan nin titulados nin peóns. A Coruña leva un ano sen ofertar un só posto para inmigrantes. No que vai de ano, Lugo sacou 12 postos; Ourense,7 e Pontevedra, 12.

Trimestre tras trimestre, o número de profesións mingua. Tanto, que dun ano a esta parte hai empregos que nin existen. Xa non se piden empregados do fogar, nin lavacoches, nin bombeiros, nin adestradores ou socorristas, nin albaneis, nin sequera pasteleiros nin panadeiros. Todas as vertentes do sector naval, desde sobrecargo a engrasador de máquinas, tamén desapareceron dunha plumada. Igual sorte correu a rama sociosanitaria e de enxeñeiros.

No novo catálogo, reducido á mínima expresión, cóanse podólogos, técnicos en dietética e ópticos; pero a principal demanda corresponde a postos derivados de catástrofes ambientais (como o Klaus) ou titulacións con poucos licenciados en España, como terapeutas ocupacionais para cubrir as necesidades da Lei de Dependencia.