BENITO ORDÓÑEZ

 

Nunca houbo tantos galegos habitando noutros países. Pero, ao mesmo tempo, a colonia de emigrados de orixe non deixa de minguar e está no seu nivel máis reducido desde que no 2009 iniciouse a análise do seu censo. O paradoxo explícao o feito de que mentres unha parte da emigración (os que naceron en Galicia e saíron dela)/dela) están a optar por regresar nun número notable, e prodúcese á vez un alto índice de falecementos entre a colonia exterior de maior idade, as baixas de ambos os grupos é aínda menor que o ritmo de adquisición da nacionalidade española por parte dos descendentes dos que un día se foron para establecerse noutros países.

As cifras do padrón de residentes no estranxeiro difundidas onte polo INE establecen a 1 de xaneiro do 2021 a máis numerosa colonia galega no exterior: 523.856 persoas. Son só 184 máis que un ano antes, pero suficientes para establecer unha nova marca. Son xa case tantos como a suma dos habitantes de Vigo e A Coruña (544.296) e superan de longo a poboación que reúnen as provincias de Lugo ou Ourense, o que dá conta da relevancia da colonia exterior.

O número de nados en Galicia que se manteñen no estranxeiro é agora de 147.868, uns 2.349 menos que no 2020. En cambio, o dos galegos nados fóra sobe a 375.988, outros 2.533 máis que un ano antes. Dos primeiros, os que se foron, eran 14.945 máis hai doce anos; os segundos, os descendentes que adquiriron a nacionalidade española con adscrición a algunha provincia galega, son agora 155.202 máis que no 2009. A Lei de Memoria Histórica foi crucial nese crecemento exponencial, ao favorecer a nacionalización de segundas e terceiras xeracións de descendentes.

O ano da pandemia hase deixado notar en todo caso nunha retardación do crecemento da diáspora, co menor incremento desde que hai rexistros. O secretario xeral dá Emigración da Xunta, Antonio Rodríguez Miranda, pon o acento no retorno de emigrados e a poboación allea a Galicia que arrastran tamén os emigrantes na súa volta (cónxuxes e outros parentes), que sumados ao resto da inmigración fan que sexan máis desde fai un lustro que os que parten cara ao estranxeiro. «Galicia tenlle dado a volta o seu saldo migratorio grazas, en parte, á política de acollida os retornados. Pese a pandemia cubríronse case que todas as prazas de becas que da a Xunta a emigración, aumentamos o número de axudas a retornados para que impulsen o seu negocio aquí, e non deixan de crecer as peticións de información», asegura.

Hai unha caída no ritmo de chegada e interese por volver de galegos radicados en Venezuela , pero en cambio dispáranse as consultas desde Arxentina, Brasil e puntos como México, pola inestabilidade política do país. A ruptura coa UE de Gran Bretaña está provocando un efecto similar.

A diáspora galega segue tendo en América o seu principal referente, máxime coa extensión da nacionalidade aos descendentes dos emigrados. O 77,7 % da colonia galega do exterior sitúase no devandito continente, no que sobresae historicamente Arxentina con 180.908 censados, e séguenlle Brasil, con 49.467; Cuba, 44.062 froitos do acceso ao pasaporte español, e xa en Europa, Suíza, con 41.169.