Martina Miser

O primeiro centro do saber que está documentado en Meis está relacionado co mosteiro de Armenteira, alá por século XIII, onde se formaba aos novicios na arte da oratoria e, con sorte, a algúns nenos aprendían os rudimentos das letras e os números. Pero non foi ata os albores do século XIX cando se creou unha escola propiamente dita. Tamén estaba na parroquia de Armenteira e xa dependía do Estado. Así o relata o cronista oficial de Meis, Mario Galego, que este xoves interveu dentro dos actos conmemorativos do cincuenta aniversario do CPI Mosteiro.

Coñece ben este centro, non en balde foi alí profesor de ciencias sociais, lingua galega e relixión durante 32 anos —chegou en 1979— e exerceu durante catro como director. Pero nesta ocasión non lle correspondía falar como docente. O seu é rescatar a historia do municipio e isto permítelle desvelar curiosidades como que en 1911 abríronse as chamadas escolas laicas ou americanas, fundadas por emigrantes que viaxaran a Buenos Aires e puxeron o diñeiro para que os seus veciños puidesen a oportunidade de estudar. Creáronse aulas en Paradela e San Tomei de Nogueira e, segundo conta Mario Galego, eran moi avanzadas para o seu tempo. «Eran moi progresistas, tiñas biblioteca e organizaban saídas cos nenos á natureza». A Guerra Civil e as súas consecuencias frustraron aquel proxecto e houbo que agardar a 1972 para ver bota realidade a vella aspiración de conseguir «un grupo escolar», acepción utilizada entón, que concentrou a oferta educativa en Mosteiro a partir de primaria.

Do percorrido de medio século do hoxe CPI falaron a alcaldesa, Marta Giráldez —que é, ademais, ex alumna— e o actual director do centro, Luis Camilo Fernández. Tamén acudiu un representante da Consellería de Educación e descubriuse unha placa conmemorativa durante unha xornada propicia para a nostalxia e os reencontros que se viviu nun ambiente festivo. A música correu a cargo da Banda dá Vertula e do grupo folk Os Druidas e instaláronse inchables para que puidesen xogar os máis pequenos. Non faltou o petisco nin a comida.

Este colexio marcou a vida de dúas xeracións de veciños e de moitos profesores que pasaron por alí. É o caso de Mario Galego que, aínda que pontevedrés, ten o seu corazón en Meis, onde foi nomeado cronista oficial do municipio en maio de 2013. Foron moitas as vivencias acumuladas naqueles anos, dentro e fóra das aulas. A imaxe que máis lle impactou ao chegar, nos anos setenta, foi cruzarse cos primeiros tractores que se vían polo municipio, e pasado o tempo, do que máis orgulloso se sente «é da amizade que teño co ex alumnos e de poder explicarlles aos nenos a historia do seu pobo».