"É probable que os inmigrantes tendan a atrasar a paternidade"

"É probable que os inmigrantes tendan a atrasar a paternidade"
G. C. - Madrid - 13/10/2009

A División de Poboación de Nacións Unidas calcula que as taxas de fecundidade dos países máis desenvolvidos seguirán crecendo, pero a súa última revisión, presentada este ano, non contempla aínda os efectos da crise. A directora deste departamento, Hania Zlotnik, considera que as dificultades económicas repercutirán na natalidade nunha entrevista telefónica desde Nova York.

Pregunta. Nos últimos anos houbo un repunte da natalidade nos países desenvolvidos. Pode a crise cercenar ese aumento?

Resposta. Si, é posible que teña ese efecto negativo: que a xente pospoña ter un fillo ou que decida ter menos dos que previra. Depende da lonxitude da crise e da quen afecte máis.

P. Cal foi o efecto doutras crises na fecundidade?

R. Coa Gran Depresión as taxas de fecundidade caeron, por vez primeira, por baixo da taxa de reposición (2,1 fillos por muller fértil). Ocorreu en EE UU e foi tamén a primeira vez que había unha enorme redución da natalidade nun país que non sufría nin unha guerra nin unha gran epidemia, pero había desemprego, fame negra e control da natalidade, de modo que a xente pospuxo a decisión de ter fillos. Así que os demógrafos ven probable que unha crise longa como a actual afecte á fecundidade. Con todo, é problemático utilizar o modelo da Gran Depresión. Agora, as condicións son ben distintas. Hai unha protección social que antes non existía e as mulleres xa están incorporadas de forma masiva ao mercado laboral. Así que non imos coñecer as consecuencias exactas ata que non pase un certo tempo.

P. Cre probable que as previsións da ONU para 2050 teñan que revisarse á baixa tras esta crise?

R. Mantemos as nosas estimacións de que as taxas máis baixas de fecundidade sigan crecendo. Cremos que sociedades con taxas do 1,3 non son sostibles e que haberá unha gran presión para que aumenten. Pero non temos certezas. En ningún caso prevemos unha catástrofe en termos de fecundidade. O peor da crise pasou, polo momento, e non deberemos rebaixar as nosas previsións por iso. Se o facemos, sería a curto prazo e por outras razóns.

P. Cales?

R. A inmigración, por exemplo. En España, a contribución da inmigración á natalidade foi importante porque os inmigrantes son novos; están en idade fértil na súa maioría. Pero eles son agora os máis afectados pola crise e é probable que tamén pospoñan a súa paternidade ata que dentro de tres anos as cousas vaian mellor.

P. A crise tamén golpea aos países pobres. É previsible que aumente a inmigración cara a países máis desenvolvidos?

R. En absoluto. É moi caro saír do teu propio país e nun mundo globalizado como o noso a xente sabe que hai problemas para atopar emprego nos países de destino. A emigración estase reducindo. Outro fenómeno que vimos foi o dos emigrantes polacos que se foron a países veciños. Eses emigrantes están regresando a casa, o que demostra que é moito máis probable que a xente regrese ao seu lugar de orixe cando as barreiras para reemigrar son menores. Se hai dificultades para volver ao país de destino, a xente se retrae. De feito, non se están detectando retornos masivos.